Erfelijkheid en DNA

EXPERT: Ik ben Terry Vrijenhoek en ik werk in Nijmegen, op de afdeling humane genetica. En ik wilde het dus hebben over DNA vandaag. En DNA, nou ja het is net al gezegd, het zit overal in, maar het bepaalt ook alles wat je bent en wat je wordt.

EXPERT: Wat kan je met een vingerafdruk?
LEERLING: Iemand z’n identiteit achterhalen.
EXPERT: Iemand z’n identiteit achterhalen, precies. En dat is wat je tegenwoordig niet alleen met een vingerafdruk kan doen, maar ook met [kernbegrip 42]DNA[/].

EXPERT: Een A, een T, een C en een G. Dat zijn de vier letters waaruit wij allemaal opgebouwd zijn. En ik stel ze altijd voor als legoblokjes. Dus er zijn drie miljard van die legosteentjes en die zitten allemaal opgekropt in één cel. Nou dat ziet er ongeveer zo uit. Je ziet hier die lettertjes weer en ziet al dat er eigenlijk zeg maar twee strengen, een soort wenteltrappen, tegenover elkaar lopen. Een meter, zoiets, is opgewonden, zit in één cel van je lichaam. En van die cellen, jouw hele lichaam is opgebouwd uit zeven-en-een-half triljoen cellen.

EXPERT: Stel nou dat we al dat [kernbegrip 42]DNA[/], een meter lang, zeven-en-een-half triljoen cellen, stel dat we dat uit zouden rollen in een soort trappetje, aan elkaar zouden knopen, hoe ver zouden we dan komen? Van hier naar Nijmegen? Weet iedereen waar Nijmegen is?
LEERLINGEN: Nee.
EXPERT: Nee?
LEERLINGEN: Nee, korter.
EXPERT: Dat redden we niet denk je?
LEERLING: Jawel.
EXPERT: Kunnen we ermee naar Hawaï?
LEERLINGEN: Nee.
EXPERT: Nee. Echt niet?
LEERLINGEN: Nee.
EXPERT: Zeker weten?
LEERLINGEN: Ja.
EXPERT: Heel zeker weten?
LEERLINGEN: Ja.
EXPERT: Als je het allemaal aan elkaar zou knopen, dan kan je er in ieder geval mee naar de maan. En wat denk je, als ik dan dit zeg, kan je dan ook terug? 
LEERLINGEN: Ja...
EXPERT: Toch wat twijfel...
LEERLING: Ja, want dan kan je toch gewoon weer naar beneden.
EXPERT: Ja je kan, ja oké oké heel slim, je kan via hetzelfde trappetje weer naar beneden. Maar om een nieuw trappetje te maken, zou dat kunnen?
LEERLINGEN: Nee... Ja...
EXPERT: Kan wel. In totaal kan je 88 keer op en neer naar de maan.

EXPERT: En wat we altijd weten, wat ik in het begin vertelde, is dat blauw altijd op geel zit en rood altijd op groen. De A altijd op de T en de C altijd op de G. Dat zie je hier ook. En wat we nou kunnen doen als we nou willen weten, want dat is wat wij als onderzoekers wel eens willen weten: hoe ziet dat [kernbegrip 42]DNA[/], hoe ziet die streng van legoblokjes, hoe ziet die er nou uit, wat is daar de volgorde van? Dan kunnen we gewoon eigenlijk losse legoblokjes op ons DNA, wat we niet weten, de witte streng, loslaten en wat weet je dan over blokjes die hieronder liggen? Als er bijvoorbeeld ergens een groen blokje past, wat weet je dan?
LEERLING: Dan is daaronder een rood blokje.
EXPERT: Dan is daaronder een rood blokje, ja. En als er ergens een rood blokje zit?
LEERLING: Daaronder een groen.
EXPERT: Een groen blokje.

EXPERT: Ja, en dan hebben we een witte. Past eigenlijk niet op de witte.
LEERKRACHT: Nee.
EXPERT: Eigenlijk niet hè?
LEERKRACHT: Maar waar die dan op past, dat weet ik eigenlijk ook niet...
EXPERT: Ja, dat is een beetje de vraag. En van die witte weten we ook dus eigenlijk niet de kleur. Dus wat we normaal gesproken kunnen doen, zoals ik hier al aangeef, we kunnen een blauwe erop zetten en dan weten we de kleur van die witte.

EXPERT: En wat we dus uiteindelijk doen bij ons aan de universiteit, is we doen onderzoek naar al die steentjes, al die miljoenen, miljarden, triljoenen steentjes die we in ons lichaam hebben om te kijken of we mensen beter kunnen maken.